สำหรับผู้จัดรายการวิทยุและพอดแคสต์หน้าใหม่ การยกระดับรายการให้ทรงอิทธิพลและได้รับความนิยมทัดเทียมกับ ทอล์กโชว์ยุคคลาสสิกของนิวยอร์ก จำเป็นต้องมีการปรับกลยุทธ์ครั้งใหญ่ โดยผสานเสน่ห์ของพิธีกรยุคเก่าเข้ากับพลังของเทคโนโลยีดิจิทัลและแพลตฟอร์ม OTT เพื่อช่วงชิงความสนใจของกลุ่มผู้ฟังในโลกออนไลน์

สร้าง “คาแรกเตอร์” ดึงดูด – บทเรียนจากตำนานจอห์นนี คาร์สัน

ผู้เชี่ยวชาญด้านสื่อชี้ชัดว่า ความสำเร็จหลักของทอล์กโชว์ดังระดับโลก เช่น The Tonight Show หรือ Late Show คือ คาแรกเตอร์ที่ชัดเจนของพิธีกร โดยเฉพาะการมีเอกลักษณ์เฉพาะตัว สีสัน และฝีมือการตอบโต้อย่างมีชั้นเชิง พิธีกรรุ่นใหม่จึงต้องกล้าที่จะสร้าง “เสียง” ของตนเองให้แจ่มชัด ไม่ว่าจะเป็นแนว ขบขัน (humorous), ปัญญาชน (intellectual), เสียดสี (satirist) หรือ เป็นกันเอง (friendly)

นอกจากบุคลิกแล้ว สิ่งที่ต้องฝึกฝนอย่างเข้มข้นคือ ทักษะการเล่าเรื่อง (storytelling) และ การสัมภาษณ์อย่างมืออาชีพ เพื่อถ่ายทอดความคิดและเชื่อมโยงกับแขกรับเชิญให้มีชีวิตชีวาและเป็นธรรมชาติ เหมือนเช่นที่นักจัดรายการวิทยุแบบเก่าอย่าง Jean Shepherd เคยใช้ทักษะนี้ตรึงผู้ฟังไว้ได้

ใช้ดิจิทัลเป็นอาวุธ: On-Demand, Analytics, และ AI

รายการวิทยุและพอดแคสต์ยุคปัจจุบันมีข้อได้เปรียบเหนือกว่าวิทยุแบบเดิมหลายมิติ โดยเฉพาะเรื่อง ความยืดหยุ่นของเนื้อหาและเวลาออกอากาศ ที่ไม่ติดข้อจำกัด สามารถผลิตรายการแบบ on-demand และเผยแพร่ผ่านหลายแพลตฟอร์มทั่วโลก

ที่สำคัญคือการใช้ประโยชน์จากเทคโนโลยีเพื่อเพิ่มมูลค่า:

• สร้าง Interactive Community: ใช้แพลตฟอร์มออนไลน์ เช่น YouTube, Facebook หรือ TikTok ในการสร้าง ชุมชนผู้ฟังแบบโต้ตอบ (interactive) เพื่อถกประเด็นสด แสดงความคิดเห็น หรือร่วมโหวตหัวข้อรายการ สร้างความใกล้ชิดและ Engagement
• พัฒนาจาก เสียง สู่ สื่อผสม Podcast ที่เผยแพร่ทั้งภาพและเสียงบนแพลตฟอร์มอนาคตอย่าง OTT (over the top) ที่ตอนนี้หลายเจ้ากำลังปรับทัพ ปรับโมเดลจากเดิมที่คอนเทนน์อยู่คนละทิตทาง ไม่มี center และยังประสบปัญหาเรื่องเรทติ้ง ปรับรวมเอาคอนเทนน์ที่มีมา all in มาจัด display หมวดหมู่ เพิ่มคอนเทนน์ทั้งเสียง ภาพ เขียน สร้างเรทติ้งควบคู่ไปกับคอนเทนน์ข่าว และบทความ ตรงนี้จะเป็นตัวเปลี่ยนเกมส์ดึงให้คนเข้ามาอ่านและติดตามแพลตฟอร์ม
• ใช้ Analytics และ AI: นำระบบ analytics มาวิเคราะห์สถิติผู้ฟัง เพื่อทำความเข้าใจกลุ่มเป้าหมายอย่างแม่นยำ และใช้ ระบบจดจำเสียง/AI หรือ Chatbot เพื่อช่วยในการจัดการรายการและการผลิตเนื้อหาให้รวดเร็วยิ่งขึ้น

กลยุทธ์ Cross-Platform: เจาะกลุ่มเป้าหมายยุคใหม่

การขยายตัวทางดิจิทัลบังคับให้ผู้ผลิตรายการต้องใช้ กลยุทธ์ Cross-Platform โดยการร่วมมือกับ ผู้มีอิทธิพล (Influencers) และโปรโมทเนื้อหารายการบนแพลตฟอร์มต่างๆ หรือการทำ live stream พร้อมกันหลายช่องทางเพื่อเพิ่มการเข้าถึงและลดข้อจำกัดของผู้รับชม

แนวทางในการวางแผนรายการให้โดดเด่นคือการสร้าง ธีมประจำรายการที่ “สดใหม่” ไม่ซ้ำเดิม ผสมผสานสาระ ข้อมูล และความบันเทิงเข้าด้วยกันอย่างลงตัว พร้อมเปิดโอกาสให้ผู้ฟังมีบทบาทในการร่วมพูดคุยสด

บทสรุป: การจะก้าวเป็นผู้นำในวงการวิทยุและพอดแคสต์ยุคใหม่ได้นั้น ต้องอาศัยการยึดแนวคิดหลักของทอล์กโชว์คลาสสิก นั่นคือ ความเป็นตัวตนของพิธีกรที่แข็งแกร่ง ควบคู่ไปกับการประยุกต์ใช้ช่องทางดิจิทัลและสร้างความสัมพันธ์กับกลุ่มผู้ฟังอย่างใกล้ชิดและหลากหลาย ซึ่งจะเป็นกุญแจสำคัญสู่การเติบโตอย่างยั่งยืน

สิ่งที่น่าห่วงคือการจัดทัพผิดฝา ผิดโรง มากำหนดทิศทาง โดยขาดการสอบถามความต้องการของคนผลิตคอนเทนน์ ฉะนั้นควรไว้ใจ และมอบหมายคนที่มีประสบการณ์ เสมือนฝ่ายเสธ ของแม่ทัพ คอยกำหนดยุทธศาสตร์ที่อาจจะเป็นจุดเปลี่ยนเกมส์สู่ยุคใหม่ เพราะเขาเหล่านั้นย่อมรู้ดีถึงจุดอ่อนจุดแข็ง และเห็นถึงโอกาส และทิศทางที่ควรพัฒนา สุดท้ายคือแม่ทัพที่จะต้องตัดสินใจและเลือกทิศทางให้ชัดเจน

ผมขอยกตัวอย่าง ฝ่ายเสธของแม่ทัพในสามก๊ก คือ กุยแก และ ซุนฮก ก็เป็นที่ปรึกษาคนสำคัญของโจโฉ และ จูกัดเหลียง ก็เป็นที่ปรึกษาของเล่าปี่ กุยแกมีบทบาทสำคัญในชัยชนะของโจโฉในศึกต่างๆ โดยเฉพาะการวางแผนเอาชนะอ้วนเสี้ยวในศึกที่กัวต๋อ 

จะเห็นได้ว่า แม่ทัพ จำเป็นจะต้องเลือกทีมงานหรือฝ่ายเสธให้ดี เพราะในสนามรบไม่มีเวลาให้คิดนาน เฉกเช่นเดียวกับการเป็นสื่อในยุคนี้ที่ต้องตอบสนองความต้องการทั้งภายใน และภายนอกนั้น จำเป็นจะต้องมีทีมที่เข้าใจบริบท ความเป็นไปของสื่อ และผู้ติดตาม…