ในรายการ Living With AI EP.2 ได้เชิญ นิ้วกลม นักคิดนักเขียนชั้นนำของไทย ดร.พีพี พัทน์ ภัทรนุธาพร นักวิทยาศาสตร์จาก MIT Media Lab และ ดร.ต้า วิโรจน์ จิรพัฒนกุล ผู้เชี่ยวชาญด้าน AI (Google Developer Expert ด้าน Machine Learning)มาพูดคุยเกี่ยวกับประเด็น เจาะลึกทุกแง่มุมของโลกยุคที่ AI ‘ถามอะไรก็ตอบได้’ แต่คำตอบนั้นคือ ‘ความจริง’ ไหม
โดยช่วงนึงมีการพูดถึงว่าการเกิดขึ้นของ AI ทำให้คนแต่ละเจนเนอเรชันมีมุมมองและวิธีคิดที่แตกต่างกัน ซึ่งสามารถสรุปได้เป็นประเด็นสำคัญดังนี้
1. คนรุ่นก่อน vs. คนรุ่นใหม่ (Pre-AI vs. AI-Native Generations)
📌 คนที่เกิดก่อน AI (Pre-AI Generation)
- เป็นคนที่ เติบโตมากับโลกที่ไม่มี AI และต้องปรับตัวเมื่อ AI เข้ามา
- มีแนวคิดและรูปแบบการทำงานที่พึ่งพาประสบการณ์ตรงและข้อมูลที่จับต้องได้
- ใช้ AI เป็น “เครื่องมือช่วยงาน” มากกว่าเป็น “ส่วนหนึ่งของชีวิต”
- มักมี Critical Thinking สูงกว่า เพราะคุ้นเคยกับการหาข้อมูลและวิเคราะห์เอง
- แต่บางครั้งอาจมีความระแวง AI และกลัวผลกระทบ เช่น AI จะแย่งงานหรือควบคุมมนุษย์ได้หรือไม่?
👉 ตัวอย่าง:
- นักข่าวรุ่นเก่าอาจใช้ AI เพื่อช่วยเรียบเรียงข่าว แต่อาจไม่เชื่อถือข้อมูลที่ AI สร้างขึ้น 100%
- อาจารย์มหาวิทยาลัยที่ไม่ได้เติบโตมากับ AI อาจมองว่า Generative AI เป็นการโกงงานวิชาการ
📌 คนที่เกิดมาพร้อม AI (AI-Native Generation)
- เป็นคนที่ เกิดและเติบโตมาในยุคที่ AI มีบทบาทสูง
- ใช้ AI เป็นส่วนหนึ่งของชีวิตโดยธรรมชาติ เช่น Google Assistant, ChatGPT, Midjourney
- คุ้นเคยกับ ข้อมูลที่ AI คัดกรองให้ และบางครั้งไม่คิดวิเคราะห์เพิ่มเติม
- อาจพึ่งพา AI มากเกินไปจนขาดทักษะบางอย่าง เช่น การค้นคว้า การตั้งคำถาม หรือการคิดวิเคราะห์
- แต่ในขณะเดียวกัน ก็สามารถใช้ AI อย่างสร้างสรรค์ เช่น ใช้ช่วยเรียนรู้ ทำงานอัตโนมัติ หรือสร้างคอนเทนต์
👉 ตัวอย่าง:
- นักเรียนรุ่นใหม่อาจใช้ AI ช่วยสรุปเนื้อหาแทนการอ่านหนังสือทั้งหมด
- นักออกแบบรุ่นใหม่อาจใช้ AI ช่วยร่างไอเดียแทนการวาดมือเอง
2. ผลกระทบของ AI ต่อความคิดและพฤติกรรมของแต่ละรุ่น
📌 คนรุ่นก่อน (Pre-AI)
✅ คิดวิเคราะห์ได้ดี เพราะต้องหาข้อมูลและสังเคราะห์เอง
✅ เข้าใจคุณค่าของประสบการณ์จริงและการลองผิดลองถูก
❌ อาจปรับตัวกับเทคโนโลยีใหม่ได้ช้ากว่า
❌ อาจไม่เชื่อถือข้อมูลจาก AI เพราะเติบโตมากับข้อมูลที่เป็น “ข้อเท็จจริง” มากกว่าข้อมูลที่ AI วิเคราะห์ให้
📌 คนรุ่นใหม่ (AI-Native)
✅ ใช้ AI อย่างมีประสิทธิภาพและทำงานได้เร็วขึ้น
✅ เข้าถึงข้อมูลจำนวนมหาศาลได้ง่ายและรวดเร็ว
❌ อาจพึ่งพา AI มากไปจนขาดทักษะการคิดวิเคราะห์ (Critical Thinking)
❌ อาจติดอยู่ใน “Bubble” ของ AI ที่เลือกข้อมูลให้โดยอัตโนมัติ ทำให้เห็นมุมมองที่จำกัด
3. ความท้าทายและคำถามสำคัญเกี่ยวกับ AI และเจนเนอเรชัน1️⃣ คนรุ่นก่อนต้องปรับตัวอย่างไร?
- ต้องเรียนรู้ที่จะใช้ AI อย่างมีวิจารณญาณ ไม่ปฏิเสธมันโดยสิ้นเชิง
- ควรใช้ AI เป็น “เครื่องมือเสริม” แทนที่จะมองว่าเป็น “ศัตรู”
2️⃣ คนรุ่นใหม่จะพัฒนา Critical Thinking ได้อย่างไร?
- ไม่ควรเชื่อ AI 100% แต่ต้องตรวจสอบข้อมูลจากหลายแหล่ง
- ต้องฝึกการตั้งคำถามและมองหาแง่มุมที่แตกต่างจากที่ AI นำเสนอ
3️⃣ AI จะเปลี่ยนวัฒนธรรมการเรียนรู้ของมนุษย์หรือไม่?
- AI อาจทำให้การเรียนรู้เปลี่ยนไปจากการจดจำ มาเป็นการประยุกต์ใช้ข้อมูล
- อาจทำให้คนรุ่นใหม่ “เรียนเร็วขึ้น” แต่ก็อาจ “ลืมเร็วขึ้น” หากไม่ใช้ข้อมูลในชีวิตจริง
4️⃣ AI จะทำให้มนุษย์เก่งขึ้นหรือโง่ลง?
- ขึ้นอยู่กับว่า เราใช้ AI อย่างไร
- ถ้าใช้ AI เป็นเครื่องมือช่วยคิด = มนุษย์จะฉลาดขึ้น
- ถ้าใช้ AI เป็นเครื่องมือคิดแทน = มนุษย์อาจขาดทักษะที่สำคัญ
4. แนวทางแก้ไข – จะสร้างสมดุลระหว่าง AI และเจนเนอเรชันได้อย่างไร?
📌 คนรุ่นก่อนควรทำอะไร?
✅ เปิดใจเรียนรู้ AI แต่อย่าเชื่อทุกอย่างที่ AI บอก
✅ ใช้ AI เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพ ไม่ใช่เพื่อแทนที่ความสามารถของตัวเอง
✅ สอนเด็กรุ่นใหม่ให้มีวิจารณญาณในการใช้ AI
📌 คนรุ่นใหม่ควรทำอะไร?
✅ อย่าพึ่งพา AI มากเกินไป ต้องฝึกคิดเอง
✅ ศึกษาแหล่งข้อมูลที่หลากหลาย ไม่ใช่แค่ที่ AI คัดกรองให้
✅ ใช้ AI อย่างสร้างสรรค์ เช่น ใช้เป็นเครื่องมือช่วยแก้ปัญหา ไม่ใช่เครื่องมือคิดแทน
5. สรุป: AI กับความแตกต่างระหว่างเจนเนอเรชัน
✔ คนรุ่นก่อนมอง AI เป็นเครื่องมือ แต่คนรุ่นใหม่อาจมอง AI เป็นส่วนหนึ่งของชีวิต
✔ คนรุ่นก่อนมี Critical Thinking สูงกว่า แต่คนรุ่นใหม่ใช้ AI ได้คล่องกว่า
✔ AI อาจทำให้ความแตกต่างระหว่างเจนเนอเรชันกว้างขึ้น หากไม่มีการเรียนรู้ร่วมกัน
✔ ความท้าทายสำคัญคือ เราจะใช้ AI อย่างไรให้มนุษย์ยังคงมีคุณค่าและสามารถพัฒนาไปพร้อมกับเทคโนโลยี
💡 “AI ควรเป็นเครื่องมือช่วยมนุษย์พัฒนา ไม่ใช่เครื่องมือที่ทำให้มนุษย์หยุดคิด”
🎯 คำถามชวนคิด:🤔 คุณคิดว่า AI ทำให้คุณฉลาดขึ้นหรือขี้เกียจขึ้น?
🤔 ในอนาคต AI จะช่วยลดความแตกต่างระหว่างรุ่น หรือทำให้ช่องว่างระหว่างรุ่นกว้างขึ้น?
🤔 เราควรสร้างระบบการศึกษาแบบไหน เพื่อให้คนรุ่นใหม่ใช้ AI อย่างมีวิจารณญาณ?
หวังว่าสรุปนี้จะช่วยให้เห็นภาพเกี่ยวกับผลกระทบของ AI ต่อแต่ละเจนเนอเรชันได้ชัดเจนขึ้นนะครับ 😊🚀
ขอบคุณข้อมูลจากช่อง Skooldio
Piyapon pongkaew
บรรณาธิการ ThinkerFriend
New Media Scholar and Data Analyst: MEDIA AI
contact : numsiam.pr@gmail.com
