เจนีวา, สวิตเซอร์แลนด์ – เมื่อวันที่ 11 กรกฎาคม 2568 ที่ผ่านมา ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร. นพดล อินนา สมาชิกวุฒิสภา และรองประธานคณะทำงานด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี สหภาพรัฐสภา (IPU) สร้างชื่อให้ประเทศไทย ด้วยการได้รับเชิญเป็นหนึ่งในผู้ร่วมอภิปรายหลัก (panelist) ในการประชุมระดับสูงของการประชุมสุดยอดเวทีระดับโลก (World Summit) ว่าด้วยสังคมสารสนเทศ (WSIS+20 High-Level Event 2025) ณ กรุงเจนีวา สมาพันธรัฐสวิส โดยเข้าร่วมผ่านสื่ออิเล็กทรอนิกส์

สิ่งที่น่าสนใจและเป็นโอกาสสำคัญคือการได้รับเลือกให้เป็น 1 ใน 4 ผู้ร่วมอภิปรายจากสมาชิกรัฐสภา 4 ประเทศทั่วโลกในครั้งนี้ ถือเป็นเกียรติสำคัญของรัฐสภาไทยและประเทศไทย สะท้อนถึงบทบาทและความมุ่งมั่นของไทยในการร่วมขับเคลื่อนอนาคตดิจิทัลอย่างยั่งยืนและทั่วถึง โดยหัวข้อการอภิปรายที่ ดร. นพดล ได้ร่วมแสดงวิสัยทัศน์คือ “High-Level Dialogue: The Role of Parliaments in Shaping Our Digital Future” ซึ่งจัดโดยสหภาพรัฐสภา (IPU) ร่วมกับสหภาพโทรคมนาคมระหว่างประเทศ (ITU)

รัฐสภาไทย ชี้เป้า “ไม่แค่เฝ้ามอง แต่ต้องร่วมสร้าง” อนาคตดิจิทัล

เวทีเสวนาครั้งนี้เปิดโอกาสให้ผู้แทนจากแต่ละประเทศแลกเปลี่ยนมุมมองและระดมความคิดเห็นเกี่ยวกับบทบาทของรัฐสภาทั่วโลกในการกำหนดกรอบธรรมาภิบาลดิจิทัล (Digital Governance) ที่ส่งเสริมทั้งนวัตกรรม สิทธิขั้นพื้นฐาน และคุณค่าประชาธิปไตย

ผู้ดำเนินรายการได้ตั้งคำถามสำคัญเพื่อกระตุ้นการอภิปราย อาทิ “เมื่อนึกถึงนโยบายดิจิทัลในบริบทของคุณ และในบทบาทของคุณในฐานะสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร อะไรคือสิ่งหนึ่งที่ทำให้คุณมีความหวัง และอะไรคือสิ่งหนึ่งที่ทำให้คุณนอนไม่หลับ?” และ “เรา (ITU และ IPU) จะช่วยคุณในการตอบสนองความคาดหวังของพลเมืองในการเชื่อมต่อดิจิทัลตลอดเวลาได้อย่างไร?”

ในส่วนของประเทศไทย ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร. นพดล อินนา ได้เน้นย้ำถึงความจำเป็นที่รัฐสภาต้องไม่เพียงเป็นผู้เฝ้าดูการเปลี่ยนแปลงเทคโนโลยีเท่านั้น แต่ต้องมีบทบาทเชิงรุกในการร่วมออกแบบอนาคตดิจิทัลให้เป็นธรรม ครอบคลุม และยั่งยืน

คุมเข้ม AI-อัลกอริทึม: บทบาทสำคัญรัฐสภาในยุคดิจิทัล

ท่ามกลางยุคที่การเปลี่ยนผ่านทางดิจิทัลส่งผลกระทบต่อสังคมโลกอย่างลึกซึ้ง ทั้งในด้านโอกาสและความเหลื่อมล้ำที่เพิ่มขึ้น บทบาทของรัฐสภาจึงมีความสำคัญอย่างยิ่งต่อการกำกับดูแลเทคโนโลยีที่พัฒนาอย่างรวดเร็ว เช่น ปัญญาประดิษฐ์ (AI) การตัดสินใจโดยใช้อัลกอริทึม และแพลตฟอร์มเทคโนโลยีขนาดใหญ่ เพื่อให้เกิดความรับผิดชอบ โปร่งใส และยึดหลักสิทธิมนุษยชน

จากการนำเสนอของผู้แทนไทย ผู้ดำเนินรายการของการประชุมยังได้กล่าวอ้างอิงถึงจุดยืนของ ดร. นพดล อินนา ที่สะท้อนให้เห็นว่ารัฐสภาไม่ควรเป็นเพียงผู้สังเกตการณ์เท่านั้น แต่ต้องมีบทบาทในการ “shaping the digital future” หรือการร่วมกำหนดทิศทางอนาคตดิจิทัลร่วมกับทุกภาคส่วนในระดับโลก

การเข้าร่วมเวทีระดับสูงครั้งนี้ ตอกย้ำถึงความตั้งใจของรัฐสภาไทยในการเป็นพลังร่วมสร้างระบบนิเวศดิจิทัลที่ครอบคลุม เป็นธรรม และปลอดภัยสำหรับทุกคน ตลอดจนขับเคลื่อนให้ประเทศไทยก้าวไปสู่การเป็นสังคมดิจิทัลอย่างมีคุณภาพและยั่งยืนบนเวทีระหว่างประเทศอย่างแท้จริง

สรุปผลการประชุมระดับสูง WSIS+20 High-Level Event 2025 ณ กรุงเจนีวา

การประชุมสุดยอดระดับโลกว่าด้วยสังคมสารสนเทศ (WSIS+20 High-Level Event 2025) จัดขึ้นระหว่างวันที่ 7–11 กรกฎาคม 2568 ณ ศูนย์ประชุม Palexpo กรุงเจนีวา สมาพันธรัฐสวิส โดยมีจุดมุ่งหมายหลักเพื่อทบทวนความก้าวหน้าตลอด 20 ปีของการดำเนินงานตามแนวทาง WSIS และกำหนดทิศทางอนาคตของการพัฒนาสังคมสารสนเทศทั่วโลก

ประเด็นสำคัญและผลการประชุม

• ทบทวนความสำเร็จ 20 ปี: ที่ประชุมได้ประเมินความก้าวหน้าและความท้าทายตั้งแต่แผนปฏิบัติการ Geneva Plan of Action ปี 2003 โดยเน้นความสำคัญของการสร้างสังคมสารสนเทศที่เน้นมนุษย์เป็นศูนย์กลาง มีความครอบคลุม และเน้นการพัฒนา
• ความร่วมมือพหุภาคี: มีตัวแทนจากรัฐบาล ภาคเอกชน สถาบันการศึกษา องค์กรระหว่างประเทศ และภาคประชาสังคมจาก 169 ประเทศ เข้าร่วมกว่า 11,000 คน ตอกย้ำบทบาทของ WSIS ในการเป็นเวทีความร่วมมือระดับโลกด้านดิจิทัล
• ประเด็นเร่งด่วน: ที่ประชุมเน้น 4 ประเด็นหลัก ได้แก่
  • การเชื่อมต่อสากล (Universal Connectivity) เพื่อให้ทุกคนเข้าถึงอินเทอร์เน็ตได้ในราคาที่เหมาะสม
  • การส่งเสริมสิทธิมนุษยชนและความเท่าเทียมในโลกดิจิทัล
  • การบริหารจัดการเทคโนโลยีใหม่ เช่น ปัญญาประดิษฐ์ (AI) อย่างมีธรรมาภิบาล
  • การใช้เทคโนโลยีสารสนเทศเพื่อสนับสนุนเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน (SDGs)
• การยืนยันหลักการ WSIS: ทุกภาคส่วนยืนยันว่าหลักการ WSIS ที่เน้นสิทธิมนุษยชน การพัฒนา และความร่วมมือพหุภาคียังคงเป็นแนวทางหลักในการบริหารจัดการเทคโนโลยีในอนาคต
• รางวัลและการยกย่องโครงการเด่น: มีการประกาศรางวัล WSIS Prizes ให้แก่โครงการที่ใช้เทคโนโลยีสารสนเทศเพื่อการพัฒนาที่ยั่งยืน
• เตรียมความพร้อมสู่อนาคต: ผลการประชุมครั้งนี้จะถูกนำไปใช้เป็นข้อมูลสำคัญสำหรับการประชุมทบทวน WSIS+20 ที่จะมีขึ้นในที่ประชุมสมัชชาใหญ่แห่งสหประชาชาติ (UNGA) เดือนธันวาคม 2568 ที่นิวยอร์ก

สาระสำคัญจากปากคำผู้นำ

“หลังจากสองทศวรรษแห่งความก้าวหน้า ชุมชน WSIS สามารถภาคภูมิใจในความร่วมมือที่สร้างสังคมสารสนเทศที่ครอบคลุมและยั่งยืน”
— Doreen Bogdan-Martin, เลขาธิการ ITU

สรุป

การประชุม WSIS+20 High-Level Event 2025 ได้สรุปบทเรียนและกำหนดแนวทางสู่สังคมดิจิทัลที่เน้นความครอบคลุม สิทธิมนุษยชน และการพัฒนาอย่างยั่งยืน พร้อมเน้นย้ำความจำเป็นของความร่วมมือระดับโลกเพื่อรับมือกับความท้าทายและโอกาสใหม่ ๆ ของเทคโนโลยีสารสนเทศในอนาคต

รู้จัก ‘Thinker Friend – เพื่อนคิด พิชิตงาน’ AI ที่สื่อสารมวลชน นักการตลาด ชอบใช้